اماره معتبراماره معتبر، طریق ظنی دارای دلیل اعتبار از سوی شارع است. ۱ - تعریفاماره معتبر، مقابل اماره غیر معتبر بوده و به اماره‌ای گفته می‌شود که دلیل قطعی بر حجیت و اعتبار آن از جانب شرع اقامه شده است؛ مانند: خبر واحد ثقه، و ظواهر کتاب و سنت. ۲ - توضیح اماره معتبراماره، هر چند دلیل ظنی است، اما چون ظن، حجیت ذاتی ندارد و «کل ما بالعرض لا بد ان ینتهی الی ما بالذات؛ هر چیزی که حجیت آن ذاتی نیست، باید برای حجت شدن، بر چیزی تکیه کند که حجیت آن ذاتی است» پس باید دلیلی قطعی بر حجیت آن اقامه شود، زیرا حجیت قطع، ذاتی آن است. بنابراین، هر جا که با دلیل قطعی اثبات شود که شارع از روی تعبد، اماره خاصی را حجت قرار داده است، به آن اماره، «اماره معتبر» می‌گویند. به همین علت، اصولیون، اماره معتبر (ظن خاص) را طریق علمی می‌نامند، زیرا هر چند خود افاده علم نمی‌کند، اما منسوب به علم بوده و پشتوانه علمی دارد. [۲]
مقالات اصولی، موسوی بجنوردی، محمد، ص۸۱.
۳ - نکتهبنا بر نظر مشهور، اماره معتبر، جانشین قطع طریقی می‌شود، اما جانشین قطع موضوعی نمی‌شود. [۷]
تحریر المعالم، مشکینی، علی، ص۱۵۰.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۴۳، برگرفته از مقاله «اماره معتبر». |